Nr. 46968 - Voormalig Stoomgemaal "Het Grootslag 2", Zuiderdijk 5, Bovenkarspel

Monumentenzorg geeft aan dat het om een gemaalcomplex gaat
Het voormalig stoomgemaal van de polder  "Het Grootslag" werd gebouwd in 1907 en bestaat uit een rechthoekig machinegebouw annex ketelhuis onder een zadeldak met geglazuurde rode pannen gedekt. Aan de noordzijde zit een gemetselde schoorsteen. Naast het gemaal staat een grotendeels in hout opgetrokken kolenloods waarvan de lange zijden naar boven taps toelopen. Het zadeldak van de loods is gedekt met golfplaten.
Aan de noordzijde van het gemaal vinden we  gemetselde keermuren met sluiswerken.
De gevels van het machinegebouw zijn door penanten in 4 vakken gedeeld. De gevels hebben een gepleisterde plint en getoogde vensters met gietijzeren ramen. De topgevels zijn voorzien van getand gesneden windveren.
In het machinegebouw bevonden zich een elektromotor (1949) en een centrifugaalpomp. De voorgevel en een

gedeelte van de zijgevels van de kolenloods zijn vernieuwd in baksteen. Het voormalig stoomgemaal met kolenloods, schoorsteen en sluiswerken is van algemeen belang uit het oogpunt van de architecuurgeschiedenis en van de geschiedenis der waterhuishouding.
De dienstwoning (vroeger Zuiderdijk 4, nu Zuiderdijk 11) maakt feitelijk deel uit van het gebouwencomplex. Het gemaal dat in 1907 vijf vijzelmolens nabij de Broekerhaven verving, werd overbodig na de verkaveling van polder Het Grootslag in de jaren zeventig van de vorige eeuw (op 1 juni 1979). Dat gold ook voor het andere gemaal van Het Grootslag in Andijk. De functie van beide gemalen is overgenomen door een nieuw gemaal in Andijk.
Zie ook het artikel van Sijvert Laan  "Stede Broec: historische schoonheid in alle vier dorpen" in jaarboek 2002 van het Westfries Genootschap en het artikel van Johan Laan "De poip an de doik" in het jaarboek van Oud Stede Broec 2001.
Het gehele complex minus de dienstwoning valt onder de bescherming van Rijksmonumenten. De dienstwoning kreeg in 2012 de status van gemeentelijk monument.
In 2008 verwierf het gehele complex een woonbestemming. In het gemaal mogen twee woningen worden gerealiseerd en in de kolenloods één woning. In 2013 is men begonnen met de restauratie van de kolenloods.